Đề xuất Mại dâm tại Việt Nam

Ngày 23 tháng 8 năm 2015, Phó chi cục trưởng Chi cục Phòng chống Tệ nạn xã hội TP HCM, ông Lê Văn Quý đề xuất: để phòng chống tệ nạn mại dâm hiệu quả hơn, cần phải gom các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ phát sinh mại dâm vào một khu riêng.[86] Ông Quý nhấn mạnh: việc thành lập khu vực này không phải là để công nhận mại dâm hợp pháp, mà là để tăng cường sự quản lý của Nhà nước đối với những cơ sở dịch vụ dễ phát sinh mại dâm (mát xa, karaoke...). Các cơ sở kinh doanh ở đây nếu để xảy ra tệ nạn mại dâm thì vẫn bị xử phạt theo pháp luật.

Theo TS Khuất Thu Hồng, cách ngăn chặn mại dâm lỏng lẻo như hiện nay không xoá bỏ được mại dâm mà nó vẫn ngày càng phát triển phức tạp hơn, tiềm ẩn nhiều bất ổn về đạo đức, trật tự, an toàn xã hội, nguy cơ lây lan một số bệnh truyền nhiễm. Cho nên bà tán thành đề xuất của ông Quý vì những ưu điểm của nó: người làm ở đây được quản lý ở một khu vực nhất định, nơi phải đăng ký hoạt động, họ được cung cấp dịch vụ y tế để đảm bảo sức khoẻ, tránh việc mại dâm trá hình phát sinh. Cách quản lý này cũng giảm thiểu được tình trạng buôn bán phụ nữ, giảm bóc lột và bạo lực đối với người lao động tại các cơ sở. Tuy nhiên, áp dụng mô hình này thì cũng phải làm sao đảm bảo để mại dâm không tồn tại ở các khu vực khác, đó là việc rất khó. Nếu luật pháp thực hiện không nghiêm, mại dâm vẫn sẽ hoạt động bí mật ở khu vực khác[87]

Hiện có một số đề xuất hợp pháp hóa mại dâm gây nhiều tranh luận, đặc biệt sau các vụ việc các người mẫu hoa hậu bị phát hiện bán dâm. Theo ông Nguyễn Văn Minh, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội, thì: "trước đây cũng đã có những ý kiến kiểu như vậy. Đó chỉ là số ít và tôi không hiểu phát biểu như vậy thì nhận thức của họ về vấn đề này như thế nào. Nếu muốn sửa, thay đổi điều này thì phải sửa cả hiến pháp, pháp luật, mà hiến pháp, pháp luật của ta hiện hành đều bảo vệ gia đình, bảo vệ trẻ em, bảo vệ nhân phẩm, danh dự người phụ nữ, hạnh phúc gia đình họ..."[88], ông còn cho biết: "việc này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhận thức của một bộ phận giới trẻ về mại dâm. Chỉ cần bỏ ra một ít tiền là nam thanh niên sẽ sa đà vào con đường chơi bời, gái gú. Còn với nữ giới, thấy việc bán dâm vừa nhàn lại có tiền sắm sửa nên nhiều em sẽ sẵn sàng đi bán dâm... xã hội sẽ loạn vì không kiểm soát được đại dịch HIV/AIDS, làm hư hỏng cả một bộ phận giới trẻ".[65]

Nếu phân tích điều kiện xã hội tại Việt Nam thì việc hợp pháp hóa mại dâm sẽ làm nảy sinh nhiều hệ lụy:

Về vấn đề quản lý, ngay cả những nước có hệ thống pháp luật chặt chẽ như Đức, Úc, Hà Lan, việc hợp pháp hóa mại dâm vẫn gây ra những hệ lụy nghiêm trọng. Chính phủ các nước này gần như bất lực trong việc kiểm soát hoạt động này, khiến nó ngày một lan tràn và gây thêm nguy hại (xem chi tiết tại Hợp pháp hóa mại dâm và các hệ lụy). Nhiều nước khác như Thụy Điển, Na Uy đã phải quay lại biện pháp cấm triệt để mại dâm sau một thời gian cho hợp thức. Với tình trạng quản lý nhiều yếu kém và bất cập (thậm chí là hối lộ và lách luật) tại Việt Nam, nếu cho hợp thức hóa thì chắc chắn mại dâm sẽ càng biến tướng và nguy hại khôn lường, các quy định quản lý sẽ chỉ là hình thức. Thực tế hiện nay, ở các cơ sở mát xa trá hình, chỉ cần bỏ ra 2 triệu đồng là đã có hồ sơ đầy đủ, từ chứng chỉ hành nghề tới đầy đủ các xét nghiệm máu, HIV và giấy chứng nhận sức khỏe tốt. Thực chất, chẳng cần có khóa đăng ký hay cuộc kiểm tra sức khỏe nào diễn ra cả, tất cả giấy tờ chỉ cần bỏ ít tiền ra là mua được.[89] Chỉ cần 200 ngàn, "cò" khám bệnh có thể thông đồng với bác sĩ để "hô biến" các thông số về sức khỏe như ý muốn của khách mua[90]
Về mặt đạo đức, hợp pháp mại dâm sẽ là sự đạp đổ các giá trị đạo lý gia đình, văn hóa truyền thống dân tộc, từ đó làm mất phương hướng việc giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ, về lâu dài sẽ dẫn tới sự băng hoại đạo đức, "khủng hoảng các giá trị sống" ở những thế hệ tương lai. Trẻ nhỏ, học sinh thấy người lớn mua bán dâm công khai thì khi lớn lên chúng sẽ muốn học theo. Những lời dạy trẻ nhỏ về nhân phẩm, tình yêu, lòng tự trọng sẽ trở nên sáo rỗng khi mà chính người lớn lại công khai làm ngược lại. Đạo đức xã hội cứ dần xói mòn, những đứa trẻ sẽ lớn lên trong sự khủng hoảng giá trị sống, và chỉ 10-15 năm sau là mối nguy này phát tác, chúng sẽ trở thành cả một thế hệ thanh niên bị tha hóa và hư hỏng. Nhiều em gái sẽ chẳng còn muốn phấn đấu học tập, lao động nữa mà sẽ rủ rê nhau đi bán dâm, vừa kiếm tiền dễ dàng lại không phải vất vả nặng nhọc; còn đàn ông vì chẳng sợ bị trừng phạt nữa nên sẽ kéo nhau đi mua dâm nếu có tiền. Xã hội sẽ trở thành một "bầy người" quần giao hỗn loạn như thời Tiền sử. Không những vậy, những kẻ "kinh doanh xác thịt" sẽ lợi dụng sự điều này để mở rộng mạng lưới hoạt động [65].
Về bản chất hệ thống chính trị, chế độ Xã hội chủ nghĩa chân chính không bao giờ dung túng cho sự tha hóa nhân phẩm, mua bán xác thịt con người vì đồng tiền. Nếu dung túng cho một dạng tệ nạn xã hội trái với đạo đức dân tộc thì sẽ là sự tự phủ nhận chính bản chất của chế độ Xã hội chủ nghĩa mà nhà nước Việt Nam đang tuyên bố xây dựng (Điều 4 Cương lĩnh 1991: Có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc), phản bội lại lý tưởng giải phóng phụ nữ của thế hệ Cách mạng đi trước. Sự "tự phủ nhận, tự chệch hướng" này chính là một dạng "Tự Diễn biến hòa bình", sẽ gây mất niềm tin trong đội ngũ cán bộ và sự bất bình trong dư luận nhân dân, về lâu dài sẽ là nguy cơ gây rối loạn xã hội, làm sụp đổ cả hệ thống chính trị. Trong lịch sử Việt Nam đã có không ít các triều đại bại vong vì dung túng cho sự dâm dục vô đạo: nhà Lý mất vì Cao Tông trầm mê nữ sắc, nhà Trần suy vong vì Trần Dụ Tông dâm dục háo sắc, nhà Hậu Lê thì sụp đổ vì "vua lợn" Lê Tương Dực...
Không chỉ gây ra những hệ lụy xấu về xã hội, văn hóa và chính trị, chỉ xét riêng vấn đề chi phí và cơ sở hạ tầng thì việc hợp pháp hóa mại dâm ở Việt Nam cũng là điều bất khả thi. Ví dụ, nếu quy định cho tất cả người bán dâm đi xét nghiệm mỗi tháng 1 lần (gói Level 2 tốn khoảng 400 USD/lần[91]), chính phủ Việt Nam sẽ phải chi ít nhất 150 triệu USD (khoảng 3.200 tỷ đồng) mỗi năm (tương lai có thể sẽ còn cao hơn nhiều lần khi số người bán dâm tăng). Đây là con số rất lớn, gấp 6 lần ngân sách hàng năm cho thể thao, gấp 3 lần ngân sách cho phát thanh truyền hình và gấp 40 lần ngân sách cho xúc tiến đầu tư, du lịch.[92] Hệ thống y tế vốn nghèo nàn của Việt Nam cũng sẽ quá tải với gần 400 ngàn lượt xét nghiệm tăng thêm mỗi năm.

Theo tiến sĩ Đỗ Đức Hồng Hà - Ban Thư ký Bộ Tư pháp, cần bổ sung thêm tội danh "Bán dâm" vào luật Hình sự để tăng thêm tính răn đe. Việc không xử lý hình sự người bán dâm, nhất là những đối tượng bán dâm chuyên nghiệp, đã bị xử lý hành chính mà vẫn còn tái phạm rõ ràng là bỏ lọt tội phạm, không ngăn chặn được tệ nạn mại dâm. Đã đến lúc cần trừng trị cả người bán dâm nếu họ đã bị xử lý hành chính về hành vi này mà vẫn còn tái phạm[80]